Hirsutizmi
Hirsutizmi nënkupton rritjen e tepërt të qimeve të tipit mashkullor tek femrat pas pubertetit. Ndikon në zonat e fytyrës dhe trupit që varen nga androgjenet, përkatësisht mustaqet dhe mjekrën, regjionin pubik dhe kofshët. Hirsutizmi është çrregullimi endokrin më i zakonshëm që prek gati 10% të grave në Shtetet e Bashkuara.
Pavarësisht nga shkaku, hirsutizmi mund të shkaktojë stres të konsiderueshëm emocional dhe ankth mendor. Gjëja kryesore është të gjendet shkaku dhe të trajtohet problemi kozmetik.
Shkaqet
Shkaqet e hirsutizmit janë të ndryshueshme. Gjendja mund të jetë me origjinë ovariane ose adrenale, tumorale ose jo. Më poshtë janë disa shembuj.
*Hirsutizmi hiperandrogjenik
Hirsutizmi është më së shpeshti për shkak të hiperprodhimit të androgjenëve, me origjinë ovariane ose adrenale.
*Sindroma e vezoreve policistike (PCOS)
Ai përfaqëson shkakun më të zakonshëm të hirsutizmit dhe shkakton rreth 75% të të gjitha rasteve. Prek 5% deri në 10% të grave gjatë periudhës së aktivitetit të tyre gjenital dhe 20% deri në 25% të vajzave adoleshente. Bëhet fjalë për një sindromë heterogjene dhe komplekse me etiologji të panjohur që karakterizohet nga përfundimi i maturimit folikular me akumulim të folikulave të vogla nën korteks dhe hiperplazi të stromës ovariane.
Hirsutizmi shfaqet në pubertet, i shoqëruar me çrregullime të ciklit menstrual, shtim në peshë, dislipidemi, rezistencë ndaj insulinës, puçrra fytyre dhe acanthosis nigricans. Pacienti raporton spaniomenorrhea (zgjatje e ciklit mbi 35 ditë), oligomenorrhea (menstruacione më pak të bollshme) dhe infertilitet. Vezoret mund të zmadhohen. Mund të ketë hipotiroidizëm ose sëmundje të mëlçisë.
*Tumoret androgjen sekretues
Hiperandrogjenizmi për shkak të tumoreve të vezoreve ose gjendrave adrenale është i rrallë. Ai është përgjegjës për vetëm 0.2% të të gjitha rasteve të hirsutizmit.
*Hiperplazia kongjenitale e veshkave jo-klasike (NCAH)
*Medikamentet
Shumë baran mund të shkaktojnë hirsutizëm: androgjenet, glukokortikosteroidet, progestinët, antagonistët e estrogjenit (klomifen, tamoksifen), minoxidil, ciklosporinë, danazol, diazoksid, fenitoinë, D-penicilaminë dhe interferon.
*Endokrinopatitë
Përgjegjësia e endokrinopative në shfaqjen e hirsutizmit është e rrallë dhe simptomat dhe shenjat e tjera më specifike dominojnë pamjen klinike:
-Sindroma Cushing varet nga hormoni adrenokortikotrofik (ACTH). Mund të shkaktojë hirsutizëm, për shkak të natyrës stimuluese të ACTH në zonën e rrjetës që mund të shkaktojë sekretim të tepruar të androgjenit. Tiparet e hiperkorticizmit janë shpesh në plan të parë.
-Hipertiroidizmi ose hipotiroidizmi është rrallë shkaktar i hirsutizmit të izoluar.
-Hiperprolaktinemia manifestohet me amenorre, galaktorre, infertilitet dhe rrallëherë me hirsutizëm.
-Akromegalia është gjithashtu një shkak i rrallë i hirsutizmit të izoluar.
*Hirsutizmi idiopatik
Te ky lloj hirsutizmi shkaqet nuk janë të njohura.
Manifestimet klinike
Karakteristikë e përgjithshme janë qimet, dendësia dhe vetitë e të cilave ndryshojnë. Më shpesh, preken fytyra, gjoksi, areolat, vija e bardhë, kofshët e brendshme dhe organet gjenitale të jashtme.
Simptoma të tjera të zakonshme që lidhen me androgjenët e tepërt janë aknet, parregullsitë menstruale dhe alopecia frontale.
Trajtimi
Trajtimi medikamentoz
Depilimi me laser depilues
Dr. Almedin Ramizi Endokrinolog
