Nga: Arber Zeka
Psikolog dhe Psikoterapeut
Kur fëmijët kanë probleme emocionale ose të sjelljes, aq më herët të marrin trajtim, aq më e lehtë është t’i ndihmojmë ata. Por si prindër, ju gjithashtu dëshironi të shmangni kostot e trajtimit të panevojshme si në kohë ashtu edhe në para. Mirë po kur shqetësoheni për shëndetin mendor të fëmijës tuaj, edhe pse shpesh ndodh që për problemin e fëmijës tuaj të ju thuhet nga anëtarët e familjes, miqtë dhe mbase edhe nga pediatri, mos të nguteni dhe të prisni, ndonjëherë kjo është këshilla e mirë, por se ndonjëherë nuk është kështu. Kjo ju vë juve në pozitë të pa lakmueshme si prind. Prandaj është e domosdoshme të dini momentin e duhur se kur të veproni!
Kur të veproni me urgjencë?
Ka raste kur nuk është e qartë një ide e mirë të presësh për të ndihmuar fëmijën tuaj për çështje të problematikave në shëndet mendor. Për shembull, nëse fëmija juaj është duke vuajtur nga çrregullimet e të ngrënit, dhe kjo shkon shumë gjatë deri sa ta kuptoni, aq më e vështirë është të shërohet. Marrja e trajtimit sa më shpejt të jetë e mundur mund të shpëtojë jetën e fëmijës.
Gjithashtu, nëse në historinë tuaj familjare ka problem të natyrës së sëmundjeve mendore, jini të vetëdijshëm për mundësinë e rritur që fëmija juaj të fillojë të zhvillojë një çrregullim. Në këtë rast është e rëndësishme të veproni menjëherë. Po ashtu nëse keni zbuluar se fëmija juaj ka lënduar veten, edhe nëse thotë se ishte një gjë një herë dhe rastësisht, është e rëndësishme të merrni ndihmë apo të këshilloheni në lidhje më këtë problematik, kjo mund të jetë sjellje e rrezikshme.
Kur të presim?
Disa ngjarje në jetë mund të shkaktojnë ndryshime në funksionimin e fëmijës tuaj si pjesë e një procesi të rregullimit. Gjërat si:
a) Divorci i prindërve
b) Ndryshimi i shkollave
c) Një anëtar i ri i familjes
Këto të gjitha mund të kenë efekte shqetësuese në sjelljen e një fëmije. Më shpesh kjo do të kalojë me kohën. Në fakt, kriteret për shumë çrregullime psikiatrike të fëmijëve dhe adoleshentëve kërkojnë sjellje problematike ose të jenë të pranishme të paktën për një periudhë javore ose muaj. Ndonjëherë ju duhet të shikoni dhe të prisni.
Sa kohë ju vendosni të vëzhgoni ndjenjat dhe sjelljet që ju shqetësojnë të fëmija juaj, ose “simptomat”, varet nga mosha e fëmijës tuaj dhe nga ajo që mendoni se është e gabuar.
Nëse sjellja e fëmijës tuaj po shkakton telashe kronike në shkollë ose po prish seriozisht jetën e familjes suaj, është e rëndësishme të merrni ndihmë. Sjellja përçarëse, shpërthyese ose e rrezikshme mund të gjenerohet nga ankthi, trauma dhe zhgënjimi nga një problem mësimi i pa diagnostikuar.
Pasi të kuptoni se çfarë fshihet pas sjelljes së fëmijës suaj, shpesh ekzistojnë terapi që mund të jenë efektive në mësimin e fëmijëve të rifillojnë në sjelljen e re dhe të shëndetshme. Nëse një fëmijë është jashtë kontrollit me prindërit ose mësuesit, ai ka nevojë për ndihmë patjetër. Pasi që mund të ndikojë në shëndetin dhe mirëqenien e gjithë familjes suaj.
Për problemet e sjelljes, do të dëshironi të konsultoheni me psikologun i cili mund të ndihmojë në diagnostikimin dhe trajtimin e çrregullimeve të sjelljes. Ju mund të konsultoheni me një psikolog i specializuar në psikoterapi për fëmijë dhe adoleshentë, një psikiatër fëmije ose një punonjës social me ekspertizë në trajtimin e fëmijëve dhe të rinjve.
Nëse një fëmijë duket jashtëzakonisht i shqetësuar ose i trishtuar ose irritues për një periudhë të gjatë kohore dhe kjo po ndërhyn në aftësinë e tij për të bërë gjëra të përshtatshme për fëmijët në moshën e tij, është ide e mirë të kërkoni ndihmë. Një fëmijë që është seriozisht në ankth ose depresion nuk vuan vetëm. Atij i mungon një pjesë e rëndësishme e fëmijërisë. Ju duhet të merrni ndihmën e nevojshme për të sa më shpejt të jetë e mundur, përpara se ai të mbetet pas bashkëmoshatarëve të tij në zhvillimin shoqëror dhe akademik.
Është gjithashtu një ide e mirë sepse sa më gjatë fëmija juaj jeton me diçka si ankthi, aq më e ngjarë është të formoni sjelljen e tij në mënyra të dëmshme. Një fëmijë i ri i cili nuk mund të flejë larg prindërve të tij mund të bëhet një fëmijë i moshës shkollore që nuk mund të ketë gjumë me miqtë ose të shkojë në kamp. Një fëmijë i cili ka shumë frikë, mund të bëhet një adoleshent, identiteti dhe jeta shoqërore e të cilit janë të strukturuara për të shmangur gjërat që e bëjnë atë në ankth.
Nëse vendosni të prisni për të marrë ndihmë!
Kini kujdes ndaj problemit dhe jeni të gatshëm për të vepruar nëse nuk përmirësohet. Monitorimi i sjelljes së fëmijës suaj mund t’ju ndihmojë të mbledhë informacion të vlefshëm. Ajo që nuk dëshiron të bësh është të injorosh një problem. Mos e bind veten se “diçka” nuk është asgjë.
Marrja e ndihmës për fëmijën tuaj, ose mos marrja, mund të komplikohet nga mosmarrëveshjet në mes prindërve për atë që është ose nuk është një “problem”. Është e zakonshme që prindërit të kenë fotografi të ndryshme të sjelljes së një fëmije, dhe mendime të ndryshme për llojin e përgjigjes që do të ishte e dobishme.
Kjo është një arsye kryesore që familjet presin të kërkojnë këshilla ose kujdes. Por, si të gjithë në pritje, ajo duhet të jetë aktive. Vendosni një orar kohor kur do të flisni përsëri për këtë çështje dhe shihni nëse mund të bini dakord për qëllimet për sjelljet që dëshironi të shihni të ndryshuara. Nëse mbani gjurmët e çështjeve për të cilat jeni preokupuar, do të keni arsye më të qarta për të marrë një vendim kur rishikoni temën.
Këtu janë më shumë gjëra që mund të bëni nëse shqetësoheni për shëndetin mendor të fëmijës tuaj:
Njihuni me fëmijët me shenja ankthi dhe depresioni.
Zbuloni se çfarë të bëni nëse mendoni se fëmija juaj është në depresion.
Lexoni këshilla të ekspertëve se si të ndihmoni fëmijët që janë të vetmuar.
Ju gjithashtu mund të merrni këshilla se si të përgjigjeni kur fëmija juaj është i irrituar. Dhe për më shumë informacion mbi trajtimin për çështje të shëndetit mendor për fëmijët tuaj, drejtohuni Familja dhe Shëndeti, nëse këtë e shihni si të nevojshëm. /Familjadheshendeti.com
