Syndroma Sheehan
Syndroma Sheehan e cila quhet edhe nekroza e hipofizës pas lindjes i referohet nekrozës së qelizave të gjëndrës së përparme të hipofizës pas gjakderdhjes së madhe pas lindjes, hipovolemisë dhe shokut. Përparimet në kujdesin obstetrik në vendet e zhvilluara kanë ulur incidencën e kësaj gjendje. Megjithatë, ajo është ende një shkak i rëndësishëm i sëmundshmërisë dhe vdekshmërisë në vendet më pak të zhvilluara.
Sindroma Sheehan ndodh kur gjëndra e përparme e hipofizës dëmtohet për shkak të humbjes së konsiderueshme të gjakut. Klasikisht, kjo ndodh pas lindjes, në të cilën nëna humbet një sasi të konsiderueshme të gjakut. Kjo humbje e gjakut rezulton që gjëndra e hipofizës të mos jetë në gjendje të prodhojë hormone. Diagnoza e sindromës Sheehan nuk është gjithmonë e dukshme menjëherë pas lindjes. Herë pas here, shenjat dhe simptomat e sindromës Sheehan mund të shfaqen vetëm disa muaj pas lindjes së fëmijës. Simptoma e parë dhe më e zakonshme e sindromës Sheehan është mungesa e laktacionit e njohur edhe si agalaktorrea. Simptoma të tjera shoqërohen me humbjen e prodhimit të hormoneve të gjëndrrës së hipofizës dhe mund të përfshijnë amenorrhea ose oligomenorrhea, ulje të dëshirës seksuale. Simptomat e hipotiroidizmit si lodhja, bradikardia, hipotensioni, shtimi në peshë dhe kapsllëku mund të shfaqen muaj më vonë, së bashku me humbjen e qimeve axillare dhe pubike. Pamjaftueshmëria e mbiveshkave mund të ndodhë edhe me simptoma të lodhjes dhe humbjes së peshës.
Gjendja akute prezantuese e sindromës Sheehan është zakonisht evidente kur nëna e të porsalindurit ka vështirësi në ushqyerjen me gji ose nuk mund të prodhojë fare qumësht (agalactorrhea). Megjithatë, shumë gra janë asimptomatike për muaj deri në vite pas lindjes. Gratë mund të raportojnë vështirësi me menstruacionet pas lindjes së fëmijës, dhe disa mund të mos kenë kurrë menstruacione derisa të diagnostikohet dhe trajtohet sindroma Sheehan. Forma akute e sindromës Sheehan mund të jetë mjaft e rrezikshme nëse nuk njihet dhe trajtohet shpejt pas lindjes. Hipotensioni i vazhdueshëm dhe takikardia mund të imitojnë hipovoleminë dhe shokun, por hiponatremia dhe hipoglikemia e vazhdueshme mund të ndihmojnë në vendosjen e diagnozës së sindromës Sheehan
Diagnostikimi
Vlerësimi i funksionit të hipofizës anteriore bëhet duke marrë gjak kur një dyshim i lartë klinik është i dukshëm për të diagnostikuar sindromën Sheehan. Hormonet që prodhohen në gjëndrën e përparme të hipofizës janë gonadotropinat si hormoni stimulues i folikulit (FSH) dhe hormoni luteinizues (LH), hormoni i rritjes (GH), prolaktina (PRL), hormoni adrenokortikotrop (ACTH) dhe stimuluesi i tiroides. hormoni (TSH)
Gjithashtu, një vlerësim me rezonancë magnetike (MRI) të hipofizës mund të bëhet për të konfirmuar diagnozën. Një empty sella është e pranishme në rreth 70% të pacientëve.
Trajtimi
Baza për trajtimin e sindromës Sheehan është zëvendësimi gjatë gjithë jetës i hormoneve të mangëta.
Almedin Ramizi Endokrinolog
