Nga: Antigona Kajtazaj-Miftari, logopede
Zhvillimi psiko-fizik tek fëmijët 0-6 vjeç
Zhvillimi konjitiv
0-1 muaj•Ka refleksin e kapjēs
•Kthen kokën drejt fluksit të dritës pas javës së parë
•Trembet nga zhurmat e forta e të papritura
•Qetësohët kur dëgjon tinguj të ëmbël,zëra të qetë e të pandryshushëm
•Pushon së qari nga prezenca e një zëri të lartë e tê qëndrushëm
•Kthen kokën nga vjen tingulli
1-2 muaj•Fillon të bëj shoqerizime:kur qan,do të thot se don të realizojë një nevojë
•Proteston kur nuk i realizohët një nevojë e tij/e saj
•Do stimulim vizual
2-3 muaj•Mëson shkakun dhe pasojën
•Zbulon duart dhe këmbët
•I pelqejnë pamjët e detajuara me kontrast të theksuar
3-4 muaj•Formon imazhe mendore të asaj që jep një kundërpërgjigje
•Është i ndërgjegjshëm që njerëzit dhe sendet kan etiketa (da-da)
•Fillon t’i eksplorojë gjërat duke i provuar(shijuar)
4-5 muaj•Tregon interes për ngjyrat
•Fillon të njeh objektet vetëm duke parë një pjesë të tyre
•Vëzhgon objektet duke i kapur më dorë
5-6 muaj•Përdorë të gjitha shqisat për të njohur botën
•Fillon të prek e të fut në gojë sende të ndryshme
6-7 muaj•Është në gjëndje të dallojë tonet dhe lakimet e ndryshme
•Shpërthen në të qara kur i flet ashpër
•Fillon të kuptoj objektet si lidhën njëra me tjetrën
7-8 muaj•Studion objektet duke i tundur,përplasur me zhurmë dhe duke i hedhur në tokë
•Kupton lidhjen e objekteve p.sh.qe objektet e vogla përshtatën brënda objekteve më të mëdha
8-9 muaj•Perplas lodrat dhe i merr sërish ato
•Gjen objektin e fshehur
•Lufton për të marr lodrën
•Ka konceptin e vazhdimësisë së objektit
9-10 muaj•Prek objektet me gishta dhe mund të mbajë në dorë një copë bukë pa ndihmë
10-11 muaj•Fillon të kuptojë fraza të thjeshta si p.sh.”eja këtu”,”më jep topin” etj.
•I kupton instruksionet edhe pse nganjëherë injoron kur i themi” jo”
11-12 muaj•Fillon të bën lidhjën ndërmjet objekteve dhe emrav të tyre
•Dëshronë të eksplorojë gjërat duke i prekur,ndërton ,vendos kubat njëri mbi tjetrin
•Çmonton
12-15 muaj•Favorizon njëren dorë
•E kupton një fjalë në kontekst
•Kupton shkakun dhe pasojën
•Fillon të nderton shtëpi me tre kuba
•Fillon të pretendojë (të justifikohët)
•Mban mend
15-18 muaj•Mëson duke eksploruar
•Ankthi i ndarjës është më i dobët
•Mund të bashkojë format
18-24 muaj•Mund të realizojë rrathë dhe viza në letër
•Kthen faqet e librit
•Mund të imitojë vizatimet e të rriturve
•Mund të interpretojë historit e dëgjuara
•Fillon të pretendojë (justifikohet)
24-27 muaj•Hap faqët e një libri një nga një
•Rritet (zgjatet)përqendrimi i vëmendjēs
•Fëmija përfshihët tërishtë në lojë
27-30 muaj•Emërton figura të zakonshme
•Vizaton një vertikale në shënje imitimi
•Kopjon një rreth
30-34 muaj•Tregon objektet e mëdha dhe të vogla kur i kërkohët
•Vizaton(+) në shënjè imtimi
•Përshat tri ngjyra
•Vendos objekte brënda,sipër dhe poshtë
•Emëron objekte
3-4 vjeç•Emërton objektet e mëdha dhe të vogla
•Tregon 10 pjesë të trupit kur ia kërkojmë
•Tregon djalin dhe vajzën kur ia kërkojmë
•Ndan objektet sipas kategorive
•Numron deri në tre në shënje imitimi
4-5 vjeç•Njeh moshën dhe adresen
•Zbulon se çka është absurde në një imazh
•Memorizon një bashkësi prej tri objektesh
•Klasifikon individet sipas gjinisë
5-6 vjeç•Kupton origjinen e 15 deri 20 veprimeve
•Njeh emrin dhe profesionin e prinderve
•Numron deri 20
•Mbledh/zbret dëri në 3
•Përdorë nocion të shkaktësisë
•Njeh të djathën dhe të majtën
Disa informacione rreth zhvillimit konjitiv apo njohës të fëmijëve dëri në moshën 6 vjeçare. /Familjadheshendeti.com
